czym jest okultyzm? jaki jest stosunek naszej religii do tego zróżnicowanego i ogromnego zjawiska? czy można w ogóle zadawać takie pytanie nie określając jakoś którejś ze scieżek okultzymu?
Wiec może zacznijmy od definicji na Wiki:
Cytuj:
Okultyzm (łac. occulo — ukrywać, trzymać w tajemnicy; occultus — schowany, ukryty, tajemny) — doktryny ezoteryczne, które zakładają istnienie w człowieku i przyrodzie sił tajemnych, nieznanych i bada możliwości ich wykorzystania, oznacza rzecz "tajemną", "niedostępną". Okultyzm nazywa się również wiedzą tajemną (scientia occulta).
Zjawiska paranormalne badane przez okultystów stanowią przedmiot zainteresowania parapsychologii i psychotroniki.
Zjawiska, którymi zajmują się okultyści są znane i w różnej mierze akceptowane w niektórych światowych religiach, np. buddyzmie (tantra), hinduizmie, islamie (głównie w sufizmie), judaizmie (kabała).
Jako system wiedzy, okultyzm ujmuje świat i człowieka w dwóch triadach: makrokosmosu (świat duchowy, astralny i eteryczno-fizyczny) i mikrokosmosu (duch, dusza i ciało). Jako praktyka, jest systemem metod myślowych, uczuciowych, wolicjonalnych i fizjologicznych, umożliwiających człowiekowi poznanie, rozwinięcie i wykorzystanie zdolności własnych i mocy innych istot. Oznacza to, że narzędziem poznawczym okultyzmu jest przede wszystkim sam podmiot ludzki. Okultyzm zajmuje się tymi samymi istotami i mocami nadnaturalnymi, z którymi mają do czynienia religie, ale przyjmuje wobec nich postawę poznawczą (gnoza), a w praktyce oddziałuje na nie przez ludzką wolę (magia). "Tajemne moce" badane przez okultyzm są dziś już (lub jeszcze) niezrozumiałe dla większości ludzi, ale stają się przedmiotem stale rosnącego zainteresowania, a w ruchu Nowej Ery (New Age) przeżywają swój renesans. Okultyzm dysponuje licznymi systemami ćwiczeń i medytacji, które mają na celu: 1. przekształcenie sfery biologicznej, społecznej i kulturowej życia człowieka, czyli dezintegrację struktury osobowości człowieka, a także przemianę sfery sensu i wartości (przejście od postawy ekstrawertycznej do introwertycznej), 2. reintegrację na nowym i wyższym poziomie rozwoju, połączoną z indywidualną antycypacją przyszłego poziomu kolektywnego, tj. zmianę ontycznego statusu człowieka (unadczłowieczenie) przez aktualizację nadbudowy duchowej, przemianę duszy i ciała, rozszerzenie i pogłębienie możliwości poznawczych, aksjotycznych i kulturotwórczych. Okultyzm wpłynął również, bezpośrednio lub pośrednio, na powstanie wielu szkół filozoficznych, a także takich nauk, jak np. astronomia (poprzez astrologię) czy chemia (poprzez alchemię). Okultyzm bowiem, podobnie jak nauka, posługiwał się (i posługuje) obserwacją i eksperymentem, tworzy hipotezy i teorie (modele). Wizję świata kreowaną przez okultyzm cechują: spirytualizm, realizm, koncepcja wielopoziomowości bytu, koncepcja hierarchiczności istot, przekonanie o nieskończonych możliwościach rozwoju człowieka i kosmosu (reinkarnacjonizm).
natomiast według definicji słownikowej jest to
Cytuj:
ogół doktryn głoszących, ze w człowieku, przyrodzie istnieją ukryte siły tajemne, które można pobudzić i zużytkować przez spełnienie określonych obrzędów - praktyk magicznych. Okultyzm wiąże się nieodłącznie z magią, czarami i spirytyzmem. Ma on na celu wywołanie konkretnych skutków w życiu nie tylko duchowym, psychicznym, lecz także fizycznym samej osoby stosującej tę praktykę, jak również w życiu innych osób.
lub też wg PWN:
Cytuj:
teoria o istnieniu w przyrodzie i człowieku ukrytych sił tajemnych, które można pobudzić i zużytkować przez stosowanie odpowiednich praktyk; też: wiedza i praktyki związane z tą teorią
najkrócej zaś:
Cytuj:
wiara w nadprzyrodzone siły i magię*
... Z tego względu okultyzm jest potępiany przez monoteizmy (szczególnie takie jak katolicyzm) i jest to wówczas jeden z najcięższych grzechów... Występuje bowiem
Cytuj:
przeciwko pierwszemu przykazaniu, kiedy zaprzecza "absolutnemu i niezastąpionemu panowaniu Boga nad wszechświatem i nad naszym życiem". Grzeszy pychą, kiedy stawia się ponad Bogiem, nie uznając "darmowości" Jego darów.**
...
Odpowiadając na pytanie "jaki jest stosunek naszej religii do tego zróżnicowanego i ogromnego zjawiska" można więc przyjąć, że podobnie jak do magii/czarostwa/praktyk magicznych... koniecznie przy tym, przy uwzględnieniu relatywności takich pojęć jak "dobro" czy "zło"... Aspekt magii pojmowany bowiem jako sięganie do sił demonicznych*** (które pierwotnie w wierzeniach np. Greków lub Słowian miały charakter ambiwalentny) lub tym bardziej boskich (np. część praktyk przeprowadzanych w trakcie obchodów rodzimych świąt), wskazuje na jej instrumentalny (przedmiotowy) charakter. Stosunkowo późny jest więc znany nam współcześnie, powszechny dualistyczny podział na białą i czarną magie (z jeszcze późniejszym dodaniem magii szarej) mający swe pochodzenie najprawdopodobniej z nurtów New Age (i literatury fantasy). W rzeczywistości "kolor magii" zależeć może co najwyżej od tego, w jakich intencjach owa magia została użyta, do jakich celów i tego z jakiego źródła pochodziła (stąd np. na Syberii spotykany ścisły podział pomiędzy "białych", a "czarnych" szamanów).
Mam nadzieję, że przynajmniej z grubsza pomogłem w nurtujących cię kwestiach. Jeśli nie zapraszam do dalszej dyskusji lub materiału, który jest właśnie przygotowywany m.in. na ten temat i być może niebawem zostanie opublikowany w necie.
* Z tego względu warto tez przybliżyć czym jest magia/czarostwo (za wiki):
Cytuj:
Magia, czary, czarostwo – praktyki wpływania na ludzi, przedmioty, zdarzenia czy zjawiska fizyczne za pomocą środków paranormalnych lub okultystycznych, a więc zasadniczo nie poddających się weryfikacji za pomocą metody naukowej, kolidujących z podejściem racjonalistycznym.
Powyższe określenia mogą również odnosić się do praktyk stosowanych przez kogoś w celu posłużenia się wspomnianym wpływem, oraz do wierzeń, które wyjaśniają rozliczne zdarzenia i zjawiska w obrębie magii.
Mag, czarownik, szaman – osoba parająca się magią. Stosuje różnorakie gesty, zaklęcia, wypowiada inkantacje i wykonuje inne czynności rytualne mające dać mu władzę nad siłami nadnaturalnymi, które według jego przekonania dadzą mu moc zmiany rzeczywistości. Także osoba pełniąca funkcję religijną polegającą na sformalizowanej i instytucjonalnej więzi ekstatycznej z istotami nadludzkimi, duchami przodków, demonami lub bogami. Niektórzy magowie odrzucają tradycyjne rytuały na rzecz technik zainspirowanych psychologią czy NLP. Brak możliwości stwierdzenia powiązania między zastosowanym środkiem a ewentualnym efektem powoduje jednak, że skuteczność działań magicznych i istnienie postulowanych przez nią sił nadnaturalnych pozostaje w sferze wiary.
** ...W rzeczywistości chodzi bardziej o mogący się pojawić paradoks miedzy "wszechmocnym" i "wszechwiedzącym" Bogiem monoteistycznym, a możliwością wpływania przez człowieka na zmianę rzeczywistości przy pomocy czarów (narusza monopol "wszechmocnego" i "wszechwiedzącego" na możliwości kształtowania otaczającej nas rzeczywistości za pomocą "mocy" oraz pozwala wejrzeć w Jego sferę twórczą, np. przyszłość)...
*** O demonach więcej w najbliższym numerze Gniazda
http://gniazdo.rodzimowiercy.pl/gniazdo_08.php w arcie "Opętanie i nawiedzenie, złe duchy i demony".